تفاوت ویندوز و ویندوز سرور چیست؟
ممکن است به هنگام خرید سرور مجازی ویندوز، به این موضوع فکر کرده باشید که سیستم عامل ویندوز نصب شده بر روی سیستم شخصی شما چه تفاوتی با ویندوز سرور نصب شده بر روی سرور مجازی دارد. در این مقاله به بررسی تفاوت ویندوز و ویندوز سرور می‌پردازیم و عملکرد هر کدام را توضیح خواهیم داد.
در صورت جستجو جهت نصب سیستم عامل ویندوز یا تمایل به خرید ویندوز، با نسخه‌های مختلفی از این سیستم عامل رو‌به‌رو شده‌اید. در کنار نسخه ویندوزی که جهت کاربری خانگی ارائه می‌گردد، نسخه‌ی دیگری جهت استفاده روی ابررایانه‌ها یا سرورها وجود دارد.
سرور نیز مانند یک رایانه یا کامپیوتر بوده، اما معمولا منابع سخت افزاری بیشتری داشته و از نظر فیزیکی ممکن است متفاوت باشد. آن چه یک سرور و کامپیوتر معمولی را از هم متمایز می‌کند، نسخه سیستم عاملی است که روی آن نصب می‌گردد. بر روی سرور اگر به سیستم عامل ویندوز نیاز باشد، از ویندوز سرور استفاده می‌شود.
ویندوز سرور چیست؟
همان‌گونه که گفته شد، شرکت مایکروسافت سیستم عامل ویندوز نسخه دسکتاپ را برای کاربر خانگی و همچنین سرور ارائه می‌دهد. مایکروسافت، سیستم عامل ویندوز معمولی را برای استفاده خانگی یا دسکتاپ ارائه داده، در حالی که ویندوز سرور جهت استفاده در یک سرور طراحی شده است که سرویس‌های موجود در یک شبکه را برای سایرین قابل استفاده می‌کند.
تفاوت ویندوز ۱۰ و ویندوز سرور
چنان‌چه اقدام به نصب ویندوز ۱۰ و ویندوز سرور ۲۰۱۶ نمایید، در ابتدا به دلیل شباهت ظاهری ممکن است دو نسخه را اشتباه گرفته و یکسان به نظر برسند. ویندوز ۱۰ و ویندوز سرور ۲۰۱۶ شبیه به هم هستند، اما هر کدام کاربرد‌های متفاوتی دارند.
اولین تفاوت ویندوز ۱۰ و ویندوز سرور در این است که ویندوز ۱۰ مناسب استفاده خانگی یا روزانه بوده، در حالی که ویندوز سرور رایانه‌های دیگر، فایل‌ها و خدماتی را مدیریت می‌کند.
این دو نسخه از ویندوز می‌توانند همان دسکتاپ، دکمه Start و حتی همان دکمه Task View داشته باشند. هر دو نسخه ویندوز معمولی و ویندوز سرور از همان هسته (Kernel) استفاده می‌کنند و می‌توانند نرم افزار یکسانی را اجرا کنند. به عنوان مثال می‌توانید مرورگر کروم یا نرم افزار مایکروسافت آفیس را روی هر دو نصب کنید. اما شباهت‌ها همین جا به پایان می‌رسد.
یک تفاوت ویندوز سرور و ویندوز معمولی در این است که ویندوز سرور مانند ویندوز معمولی دارای نسخه گرافیکی است، اما مایکروسافت توصیه می‌کند ویندوز سرور را بدون رابط کاربری گرافیکی (Graphical User Interface) نصب کرده و تنها از خط فرمان استفاده نمایید. زیرا حذف رابط گرافیکی باعث کاهش بار اضافی برای اجرای ویندوز سرور می‌شود.
همین موضوع سبب ترغیب به انتخاب نانو سرورها شده که با حذف رابط گرافیکی و توانایی ورود لوکال، فضای بسیار کمتری نسبت به نسخه استاندارد سرور اشغال می‌نماید.
تفاوت ویندوز و ویندوز سرور
در صورت نصب و استفاده از رابط کاربری گرافیکی (GUI)، لحظاتی پس از بارگیری ویندوز سرور، یک برنامه مدیریت سرور راه اندازی می‌شود که اولین تفاوت عمده در دو سیستم عامل را نشان می‌دهد.
در این قسمت می‌توانید ویژگی‌های خاص سرور مانند توسعه خدمات ویندوز، سرویس DHCP و سرویسActive Directory را اضافه کنید. این ویژگی‌ها امکان توسعه سیستم عامل در دستگاه‌های دیگر، ایجاد آدرس IP استاتیک برای کامپیوتر‌های کاربران، کنترل دامنه شبکه برای پیوستن سایر رایانه‌ها به یک دامنه و ایجاد کاربران دامنه فراهم می‌کند.
این امکانات برای ویندوز ۱۰ در دسترس نیست. با این وجود می‌توانید نرم افزارهای دیگری مانند وب سرور Apache را روی نسخه ویندوز ۱۰ نصب کنید. همچنین ویندوز سرور از ویژگی‌هایی مانند SMB Direct برای به اشتراک گذاری سریع‌تر فایل و Resilient File System پشتیبانی می‌کند. تنها راه به دست آوردن این ویژگی‌ها بدون استفاده از سرور، استفاده از ویندوز ۱۰ نسخه pro است.
ویندوز سرور یا سرورها به گونه ای طراحی شده اند که بتوانند در کنار هم کار کنند. بنابراین ممکن است یک سرور یک یا دو نقش فوق را انجام داده و برای توسعه و پیشبرد کار، سرور دیگری نقش دیگری داشته باشد. مثلا در یک شبکه، یک سرور به عنوان DNS سرور و سرور دیگر به عنوان ایمیل سرور موازی فعالیت داشته باشند.
ویندوز سرور از سخت افزارهای بیشتر و بلاتری پشتیبانی می‌کند.
تفاوت ویندوز معمولی با ویندوز سرور در این است که ویندوز سرور از سخت افزارهای قدرتمند‌تری پشتیبانی می‌کند. به عنوان نمونه، یک تفاوت ویندوز ۱۰ و ویندوز سرور در این است که ویندوز ۱۰ نسخه pro حداکثر ۲ ترابایت از حافظه رم پشتیبانی کرده، در حالی که ویندوز سرور امکان پشتیبانی تا ۲۴ ترابایت از ram را نیز دارد.
بعید است که یک کاربر خانگی (کاربر دسکتاپ) نیاز به چنین مقدار زیادی از RAM داشته باشد؛ اما سرورها می‌توانند از ظرفیت RAM بیشتر خود، جهت مدیریت بسیاری از کاربران، رایانه‌ها و ماشین‌های مجازی ساخته شده از طریق Hyper-V استفاده نمایند.
مورد دیگر تفاوت ویندوز ۱۰ و ویندوز سرور، محدودیت ویندوز ۱۰ در پردازنده است. ویندوز ۱۰ نسخه Home فقط از یک پردازنده فیزیکی پشتیبانی می‌کند، در حالی که ویندوز ۱۰ نسخه Pro از دو پردازنده فیزیکی پشتیبانی می‌کند. این در حالی است که ویندوز سرور ۲۰۱۶ تا ۶۴ سوکت را پشتیبانی می‌کند.
به همین دلیل نسخه ۳۲ بیتی از ویندوز ۱۰ فقط از ۳۲ هسته و نسخه ۶۴ بیتی از ۲۵۶ هسته پشتیبانی می‌کند. اما ویندوز سرور برای هسته‌ها محدودیتی ندارد. برای نزدیک شدن به این قابلیت‌ها، باید از ویندوز ۱۰ ادیشن Pro برای یک کامپیونر استفاده کنید که از ۴ CPU و ۶ ترابایت RAM پشتیبانی می‌کند.
ویژگی Lock Down ویندوز سرور
تقریباً مانند شاخه LTSB در ویندوز ۱۰، در ویندوز سرور نیز چندین ویژگی حذف شده است. یکی از موارد فرق ویندوز با ویندوز سرور این است که در نسخه ویندوز سرور Cortana،Microsoft Store، Edge یا Timeline حذف شده است. به جای Edge، ویندوز سرور هنوز از Internet Explorer استفاده می‌کند و به منظور امنیت هر چه بیشتر سرور و منع استفاده عادی از وب، تنظیمات امنیتی لحاظ شده است. برای مثال هنگام دانلود Google Chrome، برای تکمیل دانلود، باید نسبت به اضافه نمودن همه URLهای Google به مرورگر اقدام نمایید. امنیت فوق العاده ویندوز سرور باعث می‌شود تا تقریباً هر وب سایتی که از طریق Internet Explorer بازدید می‌شود، ابتدا باید شناخته شود.
یک مورد تفاوت ویندوز ۱۰ و ویندوز سرور در این است که ویندوز سرور از ورود به سیستم با یک حساب Microsoft پشتیبانی نمی‌کند. بنابراین امکان انتقال تنظیمات خود از یک رایانه به سرور دیگر وجود ندارد. در عوض، باید با یک حساب لوکال یا یک حساب تحت نام دامنه وارد سیستم شوید. پس به هنگام خرید سرور مجازی ویندوز باید به این موضوع توجه داشته باشید و یک حساب لوکال برای خود ایجاد نمایید.
مورد دیگر تفاوت ویندوز ۱۰ و ویندوز سرور، در حالی که ویندوز ۱۰ نسخه Home نهایتا امکان pause نمودن یا ایجاد وقفه در بروزرسانی‌های ویندوز را دارد؛ ویندوز سرور می‌تواند به‌روز رسانی‌ها را به طور کامل از طریق group policy غیر‌فعال کند. (مانند Windows 10 Enterprise و Windows LTSB).
ویندوز ۱۰ مناسب جهت استفاده دسکتاپ
در حالی که ویندوز ۱۰ فاقد ویژگی‌های خاص سرور است، اما آن را در زمینه‌های دیگر جبران می‌کند. تفاوت ویندوز ۱۰ و ویندوز سرور می‌تواند در میزان بروزرسانی‌های ویندوز نیز باشد. به‌روزرسانی‌های ویندوز ۱۰ سریع‌تر و بیشتر ارائه می‌شود.
از جمله تفاوت ویندوز سرور و ویندوز معمولی، ویندوز معمولی دارای امکاناتی مانند Timeline و Cortana است که در ویندوز سرور وجود نداشته و ویژگی Lock Down موجود در سرور نیز در ویندوز معمولی وجود ندارد. در نتیجه نصب نرم افزار جدید، به خصوص از طریق اینترنت، در نسخه دسکتاپ یا خانگی راحت‌تر بوده و در صورت ورود به سیستم مایکروسافت، تنظیمات انتخابی شما از یک دستگاه به دستگاه دیگر قابل انتقال است.
یک تفاوت ویندوز با ویندوز سرور علاوه بر آن‌چه گفته شد، ویندوز ۱۰ ویژگی‌های دیگری مانند تلفن شما (Your Phone)، برنامه‌های پیشرو وب و زیر سیستم ویندوز برای لینوکس دارد. برخی از این ویژگی‌ها به فروشگاه مایکروسافت (Microsoft Store) نیاز دارند که ویندوز سرور به آن دسترسی ندارد. در صورت ترجیح می‌توانید ویندوز ۱۰ را متناسب با نیاز خود تغییر داده تا ویندوز بیشتر مانند ویندوز ۷ عمل کند.
تفاوت ویندوز و ویندوز سرور می تواند در بحث لایسنس نیز باشد. در صورت داشتن لایسنس ویندوز ۷، ۸ یا ۱٫۸ دارید می‌توانید ویندوز ۱۰ را به صورت رایگان نصب کنید. این در حالی است که خرید لایسنس ویندوز سرور ۲۰۱۶ نه تنها آسان نیست (این نسخه برای استفاده تجاری است) بلکه گران است. اگر مالک یک شرکت یا تجارت هستید، بسته به اندازه و نیاز، خرید یک مجوز، می‌تواند بین ۵۰۰ تا ۶۲۰۰ دلار هزینه در بر‌داشته باشد. در عوض بیشتر خریداران از مجوز Volume استفاده می‌کنند. ویندوز سرور در درجه اول برای مشاغل ساخته شده است، بنابراین براساس آن قیمت گذاری می‌شود.
اگر به دنبال تهیه یک سیستم عامل برای سیستم شخصی خود هستید، بهترین انتخاب ویندوز ۱۰ است. امکان فعال نمودن ویندوز ۱۰ با استفاده از لایسنس ویندوز ۷، ۸ یا ۱٫۸ وجود داشته و این نسخه‌ها برای استفاده خانگی طراحی شده اند. اما اگر می‌خواهید یک سیستم عامل ویندوز برای مدیریت سایر رایانه‌ها، در خانه یا محل کار، یک فایل سرور یا یک سرور وب را تهیه کنید، ویندوز سرور انتخابی بدیهی است.
پس اگر با محیط ویندوز آشنایی دارید و قصد دارید وب سایت خود را از طریق ویندوز مدیریت کنید، با خرید سرور مجازی ویندوز می‌توانید به امکاناتی که ویندوز سرور در اختیار شما قرار می‌دهد دسترسی داشته باشید.
